copyright Olivier Metzger voor Telerama
Een prachtig koppel is het, Albertine en Germanno Zulo, in het échte leven en ook als boekenmakers. Zij illustreert, hij schrijft. Ik leerde hun werk kennen op de kinderboekenbeurs van Parijs in 2014 en was meteen verkocht. Het oeuvre van Albertine was in 2018 al eens genomineerd voor de Hans Christian Andersen Award. Toen kreeg ze hem niet maar dit jaar is het wel gelukt! Ze heeft de prijs gisteren binnengehaald voor haar hele oeuvre!
Zowel Albertine als Germano Zulo hadden in hun jonge jaren veel last op school: "Waarom moet alles gebeuren zoals de juf en de meester het bepalen? Waarom moeten we allemaal tezamen pipi gaan doen? Waarom moeten we nu allemaal p. 24 lezen?" Albertine begreep er niets van en hield van haar schoolse jaren niet veel mooie herinneringen over. Maar ze groeide op in een liefdevol nest met een moeder-ceramiste en een vader die het boerenleven opgaf voor een baan bij de televisie als decorateur. Het heeft Albertine goed gedaan. Albertine studeerde kunstschool in Genève. Haar werk is herkenbaar uit de duizenden, en tegelijkertijd ongelooflijk veelzijdig. Ze maakt boeken voor kinderen en voor volwassenen, films, speelgoed, affiches en van de tekeningen in hun prachtige boek 'les Robes' zijn zelfs nadien echte jurken gemaakt.
Albertine en haar compagnon leggen haarscherp het temperament van mensen vast, dàt wat achter hun gedrag en hun uiterlijk schuil gaat, wat hen kracht en fragiliteit geeft.
Zoals de meeste van hun boeken, werd Les Robes gepubliceerd bij 'La joie de Lire' in 2014. Terwijl ik het las vroeg ik me af wat er eerst was, de tekeningen of de tekst? Als ik een boek met prenten lees, gaat het zo: ik bekijk de prenten heel aandachtig zonder de tekst te lezen, het hele boek door. Ik schrijf, mentaal of in het echt, op wat ik zie en wat ik erbij denk: waarover gaat dit verhaal, welke details komen terug, wat zeggen de kleuren, zijn de personages triest of blij, zoekend of zelfbewust, etc.... Dan pas lees ik de tekst zonder naar de prenten te kijken. Ik laat de tekst binnenkomen en bedenk wat ik daarbij voel, wat zegt de tekst nog meer dan hetgeen er staat, wat wordt er gesuggereerd? Tegen dan heb ik een heel arsenaal aan rijk materiaal en pas dan begin ik het boek te lezen waarin tekst en beeld worden gecombineerd: waaw, nu kan ik zien of een prentenboek overeind blijft, hoe rijk de twee media elkaar aanvullen, of juist niet, en dat is wat bij Albertine en Germano Zulo zo wonderwel lukt. In 'Les Robes' waren er eerst de tekeningen. Albertine zet zelfbewuste karakters neer, die frivool zijn, of verlegen, grotesk of onzeker. Kleine details, zoals naar binnen gekeerde voeten, geven prachtig het temperament van hun personages weer. De teksten van Germano Zulo geven er een diepe, rijke twist aan - het is veel meer dan wat het op het eerste zicht lijkt. Albertine en haar compagnon leggen haarscherp het temperament van mensen vast, dàt wat achter hun gedrag en hun uiterlijk schuil gaat, wat hen kracht en fragiliteit geeft.
Het was geen vooropgezet plan om voor kinderen te werken, het is stilaan en heel natuurlijk zo gegroeid uit de haar warme relatie met haar compagnon de route Germano en met hun vaste redactrice bij La Joie de Lire. Er is tekst en beeld maar vooral een idee, een personage dat vanzelf aanklopt, zichzelf aandient, dat je niet kan zoeken.
Dat gebeurde ook bij het boekje 'Mon tout petit' dat in 2016 bekroond werd als beste boek op de kinderboekenbeurs van Bologna. Het is een echte parel waarvan ik er twee in mijn boekenkast heb staan, voor later, wanneer mijn kinderen 18 jaar worden en de wijde wereld ingaan. De relatie tussen een moeder en haar zoon is er op de meest eenvoudige manier in beeld gebracht, en daardoor ontroerend mooi en treffend. Hoe er 'gefletst' en gekoesterd wordt, gestimuleerd, getroost, en dan langzaamaan het ruimte geven en loslaten, hoe de jonge man uiteindelijk de rollen omkeert.... Ik geef het graag cadeau aan jonge mama's die een zoon krijgen. Eerst verstaan ze het niet zo goed, het begrijpen komt later. Ik ben er zeker van dat het boekje, naarmate de tijd vordert en het kind groter wordt, in hun leven steeds meer aan belang zal winnen.
Albertine publiceert ook boeken alleen. In Bimbi weet ze met eenvoudige potloodtekeningen de hele wereld van het jonge kind te schetsen. Eerst lijken de kinderen verbaasd dat er een boek over hen wordt gemaakt, dan zien we ze onverbloemd, met hun pesterijen en wreedaardigheden, de eenzaamheid, het gek doen, de verbondenheid, de hulpeloosheid - ook die van de ouders. Terwijl de papa's en mama's net heel groot zijn afgebeeld, een soort herberg voor het kind, waar hij op elk moment in kan kruipen, of op of rond of tussen.
Tenslotte maken de Zulo's ook prachtige kunstwerken voor volwassenen. Hier toon ik 'le cirque', voor alle leeftijden (welk kind wil niet precies zo'n superheld zijn?), maar het wat pikante en burleske van de kindertekeningen vind je explicieter terug in hun werk voor volwassenen. Zo is er een reeks erotische verhalen, in de Collection l'Indiscrète bij Editions Humus. Kijk ook zeker naar de filmpjes die ze samen maakten, waaronder 'Chambre 69' , hilarisch en tegelijkertijd teder, geproduceerd met Claude Barras die ook het prachtige, hartverscheurende 'Ma vie de Courgette' op zijn naam heeft.
